Άγιον Όρος Άθω: «Εργοστάσιο καλών λογισμών…!»
«Να κάνουμε το μυαλό μας ‘εργοστάσιο’ παραγωγής ΚΑΛΩΝ λογισμών… ώστε μ’ αυτούς, να νικάμε τους ΚΑΚΟΥΣ λογισμούς που σπέρνουν και φυτεύουν αδιάκοπα στις ψυχές οι ορκισμένοι εχθροί μας, δαίμονες!»
(Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης)
Οι άνθρωποι, βρισκόμαστε υπό συνεχείς επιδράσεις του έξω κόσμου που μας περιβάλλει, και του έσω ‘κόσμου’ που… εμείς περιβάλλουμε. Χωρίς να το επιλέγουμε πάντα (συχνά, όμως, κι’ επιλέγοντάς το… λιγότερο ή περισσότερο συνειδητά!) γινόμαστε αποδέκτες μυρίων όσων επιρροών… που ‘πολιορκούν’ από παντού (εκτός κι’ εντός) τις αισθήσεις μας και το ‘τρίπτυχο’ [ 1 ] της ψυχής μας. Κάθε ψυχο/σωματικό ‘ερέθισμα’ διαβιβάζεται άμεσα ή έμμεσα (διά των αισθήσεων) στον εγκέφαλο για επεξεργασία και αξιολόγηση.
Ο εγκέφαλος (η υλική και υποδεέστερη εκδοχή του αΰλου νου) διενεργεί ταχύτατες επεξεργαστικές-αναλυτικές-
Η πρόσληψη των αισθητηριακών ερεθισμάτων από τον εγκέφαλό μας, είναι μια φυσική διαδικασία, που έχει ορισθεί από τον κατασκευαστή μας, Θεό. Ωστόσο, αν και διενεργείται φυσικά… ‘κατασκοπεύεται’ άγρυπνα από τους εχθρούς των ψυχών μας (δαίμονες) που σπεύδουν να εκμεταλλευτούν την ‘ευκαιρία’, διοχετεύοντας -μέσα από το λογιστικό κανάλι- στην ψυχή μας, μαζί με τα αισθητηριακά ερεθίσματα, κι’ έναν ‘οχετό’ χειμαρρωδών σκέψεων! Η πλημμυρίδα των λογισμών… δεν είναι φυσική απόρροια του αεικίνητου μυαλού μας, αλλά λυσσώδης δαιμονική ‘πολεμική επιχείρηση’…!
Η ‘καταιγιστική’ εφόρμηση των δαιμονικών λογισμών στον ανθρώπινο εγκέφαλο… συνιστά μία λυσσαλέα προσπάθεια των σκοτεινών πνευμάτων, να πλημμυρίσουν με οχετούς ακαθάρτων λημμάτων και να καταπνίξουν το νοητό ‘διευθυντήριο’ της ψυχής! Κρατώντας υπερεντατικά απασχολημένο το μυαλό, με την αδιάκοπη εισροή αισθητηριακών ερεθισμάτων και λογιστικών υποβολών, επιχειρούν να επιφέρουν στο μυαλό μας νοητική υπερφόρτωση… υπερκόπωση… σύγχυση… και χάος…, αδυνατίζοντας έτσι τις αντιστάσεις μας και καθιστώντας την ψυχή μας ευάλωτη κι’ επιρρεπή στην πτωτικότητα!
Οι πονηροί δαίμονες, μέσω του ακατάπαυστου πολέμου των λογισμών, επιχειρούν να κουράσουν και αμβλύνουν τις πνευματική μας αντίσταση… ώστε να μας καταστήσουν ευάλωτους στο κακό. Ωστόσο, ο τελικός σκοπός τους δεν είναι να μας ‘εξαναγκάσουν’ ν’ αμαρτήσουμε. Μια ‘εξαναγκαστική’ πτώση μας στην αμαρτία, δεν θα τους προξενήσει την μεγίστη χαρά που θέλουν ν’ αποκομίσουν! Επιδίωξή τους απώτερη, είναι να μας κάνουν… όχι ‘αμαρτωλούς’ αλλά φιλαμαρτήμονες… δηλ. ν’ αγαπήσουμε την αμαρτία και ν’ αμαρτάνουμε απολαυστικά…, όχι ‘κατ’ ανάγκη’ αλλά ‘κατ’ επιθυμία’ μας!…
Ο άνθρωπος που αμαρτάνει από αδυναμία και ‘κατ’ ανάγκη’… μετανοεί, οδυνάται και κλαίει μετά από κάθε πτώση του, ζητώντας το έλεος και την συγχώρηση… που βρίσκει μόνο στην Πατρική Αγάπη του Θεού. Εκείνος, όμως, που αμαρτάνει χρονίως από γούστο και ‘κατ’ επιθυμία’… σκληρύνεται, ώστε πλέον ούτε θέλει ούτε μπορεί να μετανοήσει για να συγχωρηθεί, γιατί θα πρέπει πιο πριν να μισήσει εκείνο που αγαπά (την αμαρτία), κι’ αυτό δεν το θέλει! Έτσι, επιλέγει συνειδητά κι’ αδιαπραγμάτευτα να εκπέσει από την Αγάπη του Θεού… παρά να στερηθεί την αγαπημένη του αμαρτία!
Κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, οι δαίμονες κινούν τους κακούς λογισμούς μέσ’ στο ανθρώπινο μυαλό… ανάλογα με τις εμπαθείς ορέξεις που ενυπάρχουν στην καρδιά καθενός. Χρησιμοποιούν δηλ. τις ήδη εμφωλεύουσες μέσα μας εμπαθείς επιθυμίες, για να εκβιάσουν την ψυχή μας, ώστε να συρθεί χωρίς (μεγάλη) αντίσταση στην διάθεση για πτωτικότητα. Η σκληρή και πολυαίμακτη μάχη με τους δαιμονικούς λογισμούς γίνεται στο πεδίο του μυαλού… προκειμένου να καμφθεί η αντίσταση του νου… και να ελκυσθεί η καρδιά προς την αμαρτία… και να την εναγκαλισθεί με πόθο πτωτικό…!
Όταν το μυαλό κουραστεί από τον πόλεμο των λογισμών κι’ αρχίσει να επιζητά ‘κατάπαυση του πυρός’… οι πονηροί επιτιθέμενοι κρύβονται από το οπτικό μας πεδίο, κι’ επέρχεται μια εικονική γαλήνη στο πεδίο της μάχης. Οι κατάκοποι πολιορκημένοι πανηγυρίζουν την νομιζόμενη λήξη της πολιορκίας τους και βγαίνουν ανέμελα από τα τείχη, για να πάρουν μέσα στο κάστρο τον «Δούρειο Ίππο» που άφησαν πίσω ‘φεύγοντας’ οι δαιμόνιοι πολιορκητές. Ο «Δούρειος Ίππος» (το είδωλο της αμαρτίας) έχοντας εισαχθεί στην ψυχή, μπορεί πια να υποκαταστήσει ‘επαξίως ολέθρια’ την απουσία των δαιμόνων!
Η θεόσοφη προτροπή του Αγίου Παϊσίου -για συστηματική καλλιέργεια καλών λογισμών, προς αντιμετώπιση των κακών τοιούτων- δεν είναι μια αυθαίρετη γνώμη ενός τυχαίου ανθρώπου, χωρίς έρεισμα εμπειρικό. Συνιστά απόσταγμα θεϊκής σοφίας… και παραπέμπει σε μία, έμπρακτα δοκιμασμένη κι’ αποδεδειγμένα αποτελεσματική, θεραπευτική ‘συνταγή’ που μας έδειξαν «εν Πνεύματι Αγίω» πολλοί εκ των θεοφόρων Πατέρων και Μητέρων της Ορθόδοξης Ανατολής. Συνάμα, το ‘μυστικό’ αυτό είναι κρυμμένο από τον Θεό, τον πάνσοφο Δημιουργό του σύμπαντος, μέσα στην ίδια την φύση…! [ 2 ]
Είναι πολύ χαρακτηριστική η απόλυτη ταύτιση νοημάτων, ανάμεσα στην (ανωτέρω) ‘συνταγή’ του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου (+ 1994) και την αντίστοιχη ευχή του Αγίου Συμεών του Μεταφραστού (+ 11ος αι.) που διαβάζουμε στην ακολουθία της Μεταλήψεως: «Θάψον μου, Κύριε, διά των αγαθών λογισμών τα πονηρά διαβούλια… και τα της πονηρίας πνεύματα διασκέδασον»! ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Κύριε, δώσε μου αγαθούς λογισμούς… για να καταπιούν κι’ εξαφανίσουν τις πονηρές σκέψεις που σπέρνουν στον νου μου οι πονηροί δαίμονες, και διάλυσέ τους με την ακατανίκητη Θεϊκή Σου ισχύ!
Πραγματικά! Ο εγκέφαλός μας λειτουργεί όπως ακριβώς ο Μύλος: αλέθει ό,τι ‘σπόρους’ ρίξουμε στον αλετήρα… και τους μεταποιεί σε άλευρο, χωρίς να ελέγχει την ‘ταυτότητα’ ή την ποιότητά τους! Αν ρίξουμε σιτάρι, παίρνουμε σιταράλευρο… κατάλληλο για άρτο ανθρώπων λογικών! Αν ρίξουμε αγκάθια ή πουρνάρια, λαμβάνουμε πουρναραγκαθάλευρο… κατάλληλο μόνο για άλογα ζώα! Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να επιλέγουμε προσεκτικά τους ‘σπόρους’ που παρέχουμε για ‘άλεση’ στον ‘μύλο’ του νου… ώστε να καθορίζουμε εμείς την ποιότητα των προϊόντων της ‘αλεστικής’ διαδικασίας του μυαλού μας!
Ο ‘ορκισμένος’ εχθρός μας, διάβολος, μισεί κάθε πνευματική προσπάθειά μας να ζήσουμε ήσυχα και αμέριμνα, ώστε να μπορούμε ν’ αγωνιζόμαστε ειρηνικά και γαλήνια, επικεντρωμένοι στον ένθεο σκοπό (την θεραπεία των ψυχών) μας. Επιδιώκει να προσβάλει την ειρήνη του νου και να διασαλεύσει τις ψυχές μας, παρεισάγοντας εξώτερα ερεθίσματα κι’ εσώτερους λογισμούς που επιδράμουν καταιγιστικά, συσφίγγουν στραγγαλιστικά, κι’ επενεργούν διασπαστικά… επάνω στην Θεο-στρεφή προσοχή κι’ αφοσίωση του νου μας!
«Οι λογισμοί μας, ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ την ζωή μας…» [ 3 ] δήλωσε κάποτε, κατηγορηματικά, ο σύγχρονος Όσιος της Σερβικής Ορθοδοξίας, Γερ. Θαδδαίος της Βιτόβνιτσα (+ 2003), τεκμηριώνοντας την αλήθεια των λόγων του με αναφορές στην Πατερική εμπειρία της Ορθόδοξης Ανατολής! Γνωρίζοντας, λοιπόν, την καθοριστική επίδραση των λογισμών που καλλιεργούμε… στην διαμόρφωση του ‘παραδείσου’ ή της ‘κόλασης’ του μυαλού μας και της ίδιας της ζωής μας, είναι πλέον προσωπική μας ευθύνη… ΑΝ θα εφαρμόσουμε ή όχι την θεραπευτική οδηγία των Αγίων, για την θεραπεία των λογισμών!
Μέσα από μια απέραντη ‘ποικιλότητα’ ετερόκλητων σκέψεων (από τις πιο φωτεινές κι’ αθώες… ως τις πιο σκοτεινές και καταχθόνιες…) που μπορεί να διέλθουν, φευγαλέα ως ‘παραρριπισμός’ [ 4 ] ή και διαρκέστερα από το μυαλό μας, οι ΚΑΚΟΙ λογισμοί είν’ εκείνοι που συνιστούν ‘δαιμονική σπορά’ και κομίζουν στην ψυχή μας τον όλεθρο! Γιατί, τα σκοτεινά και ακάθαρτα πνεύματα, εμφορούμενα τα ίδια από ΚΑΚΙΑ, ‘πλειοδοτούν’ και ‘πριμοδοτούν’ τους κακούς λογισμούς μας, μέσω των οποίων επιχειρούν να κυριαρχήσουν στο μυαλό μας… κι’ ακολούθως να αιχμαλωτίσουν πλήρως την ψυχή μας!
Η Ορθόδοξη ψυχοθεραπεία που μας διδάσκουν οι Νηπτικοί Πατέρες του Ανατολικού Χριστιανισμού (ο οποίος παρέμεινε απρόσμικτος από αιρέσεις κι’ αναλλοίωτος από νοθείες, όπως ακριβώς παραδόθηκε στην ανθρωπότητα από τον Θεάνθρωπο Χριστό και τους Αποστόλους, ως σύστημα ψυχοθεραπευτικό!) στοχεύει στην ΚΑΘΑΡΣΗ του νου και της καρδιάς του ανθρώπου. Προς αυτό τον στόχο τοξεύοντας, μαζί με την παροχή ψυχοθεραπευτικής αγωγής στους ήδη πάσχοντες… δίνει βαρύτητα στην πρόληψη των ψυχικών ασθενειών, για εκείνους που δεν έχουν νοσήσει ακόμα, και θέλουν να παραμείνουν υγιείς…!
Μία από τις ιαματικές μεθόδους της Ορθόδοξης Ψυχοθεραπείας, είναι τα ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ [ 5 ] του νου και της καρδιάς, δηλ. η συστηματική ‘μελέτη’ και ‘καλλιέργεια’ στο μυαλό μας ΑΓΑΘΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ… και, αντίστοιχα, στην καρδιά μας ΑΓΑΘΩΝ ΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ… που, όταν χρονίσουν μέσα μας ως εργασία νηπτική, δημιουργούν ένα πανίσχυρο αλεξίκακο ‘γιλέκο’ προστασίας των ψυχών μας, από κάθε δαιμονική κακουργία ή ανθρώπινη κακεντρέχεια! Η εν λόγω καλλιέργεια αγαθών εννοιών (η ‘εργοστασιακή παραγωγή καλών λογισμών’ για την οποία μίλησε ο Άγιος Παίσιος), όταν περισσεύσει μέσα μας, διαλύει τα τοξικά λήμματα και νέφη των δαιμονικών αποβλήτων…
Για να φτάσει, όμως, να γίνει ‘τοξική’ πράξη ένα πνευματικό ολίσθημα, έχει ήδη γίνει προηγουμένως ‘τοξικός’ λογισμός… και ‘τοξικό’ αίσθημα…, έχοντας δηλητηριάσει θανάσιμα όλον τον ‘υδροφόρο ορίζοντα’ της ανύποπτης ψυχής μας! Ας προσέξουμε, λοιπόν, τα εναρκτήρια στάδια δηλητηριώδους μόλυνσης των ψυχών μας: εκείνα των ‘τοξικών’ συλλογισμών που πλήττουν το μυαλό μας… και των ‘τοξικών’ συναισθημάτων που μολύνουν την καρδιά μας…, προβαίνοντας -με την Χάρη του Θεού- σε ‘αντίμετρα’ θεραπευτικά… κατά την θεόπνευστη (ανωτέρω) οδηγία του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου.
Ένας ΚΑΚΟγηρος…
από το Άγιο Βουνό των ΚΑΛΟγήρων.
—————————————————
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[ 1 ] Κατά τον φιλόσοφο Πλάτωνα, η ψυχή είναι τριμερής: αποτελείται από το Λογιστικό, το Θυμικό ή Θυμοειδές και το Επιθυμητικό. Το α΄ μέρος (Λογιστικό) είναι αυτό που μας δίνει την ικανότητα να σκεφτόμαστε και να κρίνουμε, γι’ αυτό κι’ η αρετή που το συνοδεύει είναι η σοφία. Το β΄ μέρος (Θυμικό ή Θυμοειδές) περιλαμβάνει τις βουλητικές ενέργειες. Το γ΄ μέρος (Επιθυμητικό) είναι αυτό που γεννά όλες τις επιθυμίες, όπως η επιθυμία για τροφή και αναπαραγωγή. Η αρετή που τιθασσεύει το επιθυμητικό είναι η σωφροσύνη. Η ισορροπία στην ψυχική υγεία έρχεται, όταν εναρμονίζονται τα τρία αυτά μέρη της ψυχής… αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους ενθέως.
Η Πατερική Γραμματεία της Ορθόδοξης Ανατολής αγκάλιασε σεβαστικά τα συγγράμματα πολλών αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, την διδασκαλία των οποίων είχαν μελετήσει ενδελεχώς οι Άγιοι Πατέρες μας. Ο Πλάτων ήταν ένας από τους φιλοσόφους που τιμήθηκαν από την Πατερική Γραμματεία, με δανειοληψία πολλών εκ των φιλοσοφικών του έργων. Η διδασκαλία του για το τριμερές της ψυχής, είναι ένα απ’ αυτά που έγιναν αμέσως αποδεκτά.
__________________
[ 2 ] Το φαινόμενο της ‘καταβρόχθισης’ των ΚΑΚΩΝ λογισμών από τους ΚΑΛΟΥΣ τοιούτους… που υπέδειξε ως λύση-θεραπεία ο Άγιος Παΐσιος, στο πρόβλημα της χειμαρρώδους περίσσειας των κακών λογισμών του μυαλού, βρίσκει την απόλυτη εφαρμοσιμότητά του στην ίδια την φύση του Θεού! Γιατί, εκεί… στην φύση, αυτό συμβαίνει ήδη από κτίσεως κόσμου: οι ‘καλοί μύκητες’ μπορούν να καταβροχθίσουν τους ‘κακούς’… δηλ. τους παθογόνους μικρο-οργανισμούς, κι’ έτσι να εξυγειανθούν με φυσικό και οικολογικό τρόπο τα άρρωστα εδάφη και η πάσχουσα χλωρίδα, από τις όποιες παθολογίες τους!
Χρόνια τώρα, στο Μοναστήρι μας -όπως και σε άλλες Μονές του Άθω- χρησιμοποιείται συστηματικά στις φυτικές μας καλλιέργειες, μια Οικολογική μέθοδος που είναι γνωστή ως ‘ΕΜ’. Το θαυμαστό τούτο προϊόν, σεσοφισμένο οικολογικό εφεύρημα Ιαπωνικών εργαστηρίων βιολογίας, είναι ένα χυλώδες μίγμα που παρασκευάζεται από την καλλιέργεια ‘καλών’ μικρο-οργανισμών. Με το παρασκεύασμα αυτό, των ‘καλών’ μικρο-οργανισμών, ραντίζονται τα προς χρήση εδάφη, για να εξυγειανθούν κι’ εμπλουτισθούν προς καλλιέργεια.
Αν υπάρχουν ήδη φυτευμένα/αναπτυσσόμενα φυτά, ραντίζονται (είτε ποτίζοντας την ρίζα κάθε φυτού χωριστά, είτε ραντίζοντας γενικά πάνω σε όλα…), ώστε να εξουδετερωθούν οι ‘κακοί’ μικρο-οργανισμοί (βακτήρια και μύκητες) που αναπτύσσονται στο υπέδαφος των κήπων, εμποδίζοντας την υγιή καλλιέργεια των λαχανικών, που αποτελούν την βάση της φυσικής κι’ απέρριτης Αγιορειτικής διατροφής μας. Από τη θαυμαστή αυτή δυνατότητα που έδωσε ο Θεός στην Φύση… μπορούμε να παραδειγματιστούμε κι’ εμείς, εφαρμόζοντας ανάλογα αντίμετρα προς θεραπεία των κακών μας λογισμών!
Για την εμπέδωση του θεραπευτικού αυτού τρόπου… χρειάστηκε να ‘βιώσω’ προσωπικά την ακόλουθη εμπειρία: Ο διακονητής των κήπων μας, από τον οποίο ζήτησα εξηγήσεις για την μέθοδο αυτή, μου ζήτησε να τον ακολουθήσω στον λαχανόκηπο. Από ένα ‘βουνό’ ζωικής κοπριάς που υπήρχε στην γωνία του κήπου (την είχαμε προμηθευτεί λίγες ημέρες πριν… και, καθώς ήταν φρέσκια, ανέδιδε αφόρητη δυσωδία…), πήραμε τρεις φτυαριές σ’ έναν κουβά… και τις μεταφέραμε σε άλλο σημείο του κήπου. Ο κηπουρός περιέχυσε επάνω στην κοπριά λίγο από τον χυλό ‘ΕΜ’ που παρασκευάζει ο ίδιος, αφήνοντας το ‘ΕΜ’ να δουλέψει μέσα στην κοπριά για λίγες ώρες…
Το επόμενο πρωί με κάλεσε ο εν λόγω αδελφός, για να θαυμάσουμε μαζί το θαύμα της πανσοφίας του Θεού και να Τον δοξάσουμε! Η ζωική κοπριά που είχαμε αφήσει από βραδίς σε κατάσταση αβάσταχτης δυσωδίας… είχε μετατραπεί σε κάτι θαυμαστά διαφορετικό, απ’ ό,τι ήταν πριν από λίγες ώρες! Η κοπρώδης δυσωδία… είχε μετατραπεί σε ευωδία οργωμένης γης…! Γιατί, οι ΚΑΛΟΙ μύκητες του ‘ΕΜ’ κατανίκησαν τους ΚΑΚΟΥΣ μύκητες της κόπρου, που ευθύνονταν για την δυσώδη αποφορά, και η κοπριά ευωδίασε!
__________________
[ 3 ] Λόγος μεγάλης ανθρωπολογικής εμπειρίας, του Οσίου Γέροντος Θαδδαίου της Βιτόβνιτσα, που έγινε τίτλος ομώνυμου βιβλίου, με την σχετική διδασκαλία του Οσίου Ασκητού για τον πόλεμο των λογισμών.
__________________
[ 4 ] ‘Παραρριπισμός’ -κατά τους Αγίους Πατέρες μας- είναι ο αιφνίδιος μολυσμός του νου από δαιμονικό λογισμό… που συντελείται σαν ταχύτατη ‘ριπή’ ανέμου, και δεν δίνει στον άνθρωπο επαρκή χρόνο αντίδρασης στην προσβολή, αλλά τον καταλαμβάνει ‘εξαπίνης’ ανέτοιμο ν’ αντιδράσει…
__________________
[ 5 ] «Παρακαλώ σε, αδελφέ, ας είναι ο Ιησούς… το παντοτινό ΓΛΥΚΥ ΜΕΛΕΤΗΜΑ του νου και της καρδιάς σου!…» (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
