«Ήταν φώτα… χίλια φώτα… μα δεν ήτανε ΤΟ ΦΩΣ!…»
(Γ. Βερίτης: «Νυχτωμένοι Στρατοκόποι») [ 1 ]
Όλα τα φώτα -φυσικά ή τεχνητά- του κόσμου τούτου (από τον ήλιο και τ’ άστρα τ’ ουρανού… ως τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά λαμπιόνια της γης…) είναι κτιστά κι’ αποσβεννύμενα! Η φωτιστική διάρκειά τους είναι συμβατική και περιορισμένη χρονικά, από τον Δημιουργό τους, και βρίσκεται πέρα από κάθε δυνατότητα/επιλογή να καθορίσουμε εμείς την ζωή και το τέλος τους, επιμηκύνοντας κατά βούληση την φωτοδοτική διάρκειά τους. Ο αδυσώπητος νόμος της φθοράς… που αποσυνθέτει και καταβροχθίζει όλα τα κτιστά μέσα σε μια άβυσσο «αξημέρωτης νύχτας…» [ 2 ] δεν μπορεί να αποφευχθεί.
Αν θεωρούμε ότι ο φυσικός ήλιος ανατέλει κάθε πρωί ‘αυτονόητα’… και οι τεχνητοί λαμπτήρες ανάβουν ‘αυτόματα’ με το γύρισμα ενός διακόπτη, αυτό δεν σημαίνει ‘αυτοδυναμία’ κι’ ‘αυτάρκεια’ αυτο-φωτιστική! Αμφότερα (ήλιος και ηλεκτρισμός) χρειάζεται να αντλήσουν από ‘αλλού’ την φωτιστική τους ενέργεια, γιατί δεν την έχουν αφ’ εαυτών! Αλλά, πολύ περισσότερο, εμείς οι άνθρωποι είμαστε ετερό-φωτα… ετερο-δύναμα… κι’ ετερο-κίνητα όντα, που υπόκεινται στην υπαρξιακή χρεία να φωτίζονται και ζωοποιούνται από έναν Ήλιο άκτιστο, αυθύπαρκτο, αυτόφωτο, αυτοδύναμο, αυτάρκη και ανέσπερο…!
«Υπάρχουν άσχημοι Άγιοι…;» Με ρώτησαν…
«Υπάρχει άσχημο… Φως;!;» απάντησα ‘ρητορικώς’ ερωτηματικά…
Ήταν ένας υπαινιγμός… που δεν άφηνε ‘περιθώρια’ σημασιολογικής παρερμηνείας: εφόσον ΔΕΝ υπάρχει ‘άσχημο’ φως… ΔΕΝ μπορεί να υπάρξει ούτε ‘άσχημος’ Φωτο-φόρος άνθρωπος, όσο κι’ αν αυτός μπορεί -τυχόν- να είναι φυσιογνωμικά ‘ασύμμετρος’ ή δύσμορφος εκ φύσεως! Κι’ αυτό, γιατί το κατ’ εξοχήν ιδίωμα του Φωτός όταν/όπου προσπίπτει, είναι να καταργεί (όχι να ‘κουκουλώνει’… αλλά να μεταμορφώνει!) όλες τις σκιές και τις ασχήμιες…!
Μιλώντας, όμως, για Φως… δεν αναφέρομαι σε ‘φώτα’ εγκόσμια, φυσικά ή τεχνητά… αλλά ΣΤΟ ΦΩΣ, το ένα και μόνο αληθινό Φως του Χριστού, [ 3 ] το ζείδωρο και ζωηφόρο, το άδυτο κι’ ανέσπερο… που εκπηγάζει προαιωνίως αδαπάνητα και θα εκβλύζει αϊδίως ανεξάντλητα (ως… ‘ΥΠΕΡ-ΠΥΡΗΝΙΚΗ’ ενέργεια) απ’ τα έγκατα της Θεϊκής Φύσεως, ζωοποιώντας ενεργειακά και θερμαντικά… αλλά και καταυγάζοντας φωτιστικά, ολάκερο τον συμπαντικό κόσμο και υπέρκοσμο, αστείρευτα, στους ατελεύτητους αιώνες των αιώνων!
Κάθε μετανοών άνθρωπος, που αγαπά τον Θεό πέρ’ από τα λόγια… και ζει για να Τον ευαρεστεί αδιάκοπα, με τα θεοπρεπή έργα της λατρείας του, δέχεται απ’ τον Χριστό την καθαρτική… φωτιστική… και δοξαστική ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος. Η τριπλή αυτή ενέργεια του Παρακλήτου στην ψυχή και στο σώμα, μεταμορφώνει τον άνθρωπο (χωρίς να αλλοιώνει την φυσιογνωμία του) σε μια χαριτωμένη φωτοειδή οντότητα… που αντανακλά ολόλαμπρη θεοειδή αύρα! Γιατί, το Φως του Χριστού όταν προσπίπτει… και, αφού ‘πυρακτώσει’ πρώτα την ψυχή, περιλούζει ακολούθως κι’ εξωτερικά όλον τον άνθρωπο, μεταμορφώνοντάς τον σε Φωτόμορφο και Φωτοφόρο…!
Οι Άγιοι & Δίκαιοι του γένους των ανθρώπων, όντας ωσάν ηλιοτρόπια στραμμένοι αδιάκοπα προς το Άκτιστο Φως… απορροφούν και συσσωρεύουν επάνω τους το υπέρλαμπρο Φως του Χριστού, και γίνονται Φωτοφόροι! Το υπερκόσμιο Φως που ‘αναβλύζει’ από μέσα τους, καταυγάζοντας τις μορφές κι’ όλη την ύπαρξή τους, είναι Φωτο-ανάκλαση του ανεσπέρου «Ηλίου της Δικαιοσύνης» [ 4 ] Θεανθρώπου Ιησού Χριστού! Ο πάμφωτος αυτός Ήλιος, προσπίπτοντας στα ακηλίδωτα ‘κάτοπτρα’ των καθαρών και ταπεινών τους ψυχών, αφού τις περιλούσει φωτιστικά μέσα κι’ έξω, ανακλάται ακολούθως απ’ αυτές δοξαστικά προς όλη την Κτίση… που, βλέποντας αυτό το Φως…, αναγνωρίζει επάνω τους την «δόξα των τέκνων του Θεού» (Ρωμ. 8, 21)!
Το υπέρλαμπρο Κάλλος του Θεϊκού Φωτός, που εξέρχεται από τις ψυχές των Αγίων και ‘λούζει’ θεοπρεπώς, ως φωτοστέφανο θεϊκής δόξας τις μορφές τους, είν’ ένα Φως αντισυμβατικό… με τα χαρακτηριστικά μιας αειθαλλούς κι’ αγέραστης ωραιότητας! Έτσι, η φωτοειδής ομορφιά και το απαράκμαστο και αρυτίδιαστο κάλλος που προσλαμβάνουν (άσχετα από την φυσιογνωμική τους εικόνα) οι μορφές των Αγίων, όταν το Πανάγιο Πνεύμα καταυγάσει τις ψυχές τους, δεν μπορεί ν’ αντιπαραβληθεί συγκριτικά προς την εφήμερη και παρακμαστική καλλονή των ‘ωραίων’ φυσιογνωμιών αυτού του κόσμου, που συνήθως κρύβουν μέσα τους και κάτω από την ‘ατσαλάκωτη’ επιφάνεια της επιτηδευμένης ομορφιάς τους, ένα ‘αξημέρωτο σκοτάδι’ σκοτεινών παθών…!
Ο Άγιος Σεραφείμ, όταν τον επισκέφτηκε στο Ασκητήριό του, στα δάση του Σαρώφ ο άρχοντας Μοτοβίλωφ, προσευχήθηκε στον Χριστό ν’ αξιώσει το πνευματικό του παιδί, να δει οφθαλμοφανώς το Φως του Αγίου Πνεύματος! Ο Μοτοβίλωφ περιγράφει συγκλονισμένος αυτές τις στιγμές: «Φαντασθείτε τον ήλιο στην πιό δυνατή λάμψη της μεσημβρινής ακτινοβολίας του, και στο κέντρο του ήλιου να βλέπετε το πρόσωπο του ανθρώπου με τον οποίο συνομιλείτε. Βλέπετε την κίνηση των χειλιών του, την έκφραση των ματιών του, ακούτε την φωνή του, αισθάνεστε τα χέρια του απλωμένα γύρω από τους ώμους σας, αλλά δεν βλέπετε ούτε το χέρι του, ούτε το σχήμα του, ούτε τον ίδιο τον εαυτό σας. Δεν βλέπετε τίποτ’ άλλο, παρά μόνο το εκτυφλωτικό φως που βγαίνει από τον Άγιο… κι’ απλώνεται παντού τριγύρω σας…»! [ 5 ]
Στην αιώνια ζωή, στην Βασιλεία του Χριστού… όπου όλα θα φαίνονται καθαρά -σε αντίθεση με τον παρόντα βίο, όπου όλα κρύβονται κάτω από ένα πέπλο αδιαφάνειας- το ‘μέτρο’ ομορφιάς των ψυχών… θα είναι το ΦΩΣ του Χριστού, που οι άνθρωποι -με την Χάρη του Θεού- ‘ενσωμάτωσαν’ επάνω στις ψυχές τους, μέσω του εν Χριστώ φιλότιμου και φιλόπονου αγώνα τους για πρόσκτηση των Θεοειδών αρετών! Αντίθετα, το ‘μέτρο’ ασχημίας των ψυχών, στην υπερκόσμια διάσταση, θα είναι το σατανικό ΣΚΟΤΑΔΙ… που, με την ‘χάρη’ των δαιμόνων, ‘ενσωμάτωσαν’ επάνω τους καλλιεργώντας, με την αδιαφορία κι’ αμετανοησία τους, τα δαιμονιώδη και ψυχοκτόνα πάθη…!
Ο κρυφιογνώστης Θεός, ‘κοιτάζοντας’ κάθε ανθρώπινο πλάσμα Του στην καρδιά του… εστιάζει την προσοχή Του στην αναζήτηση εσώτερης ομορφιάς ενθέων Αρετών… για να την ανταμοίψει πλουσιοπάροχα με θεϊκά Ουράνια χαρίσματα, και πρώτα απ’ όλα με αγλαό και πάντερπνο Φως…! Αντιθέτως, ΑΝ, αντί ομορφιάς και ευωδίας θεοειδών Αρετών… αντικρύσει ασχημία και οσφρανθεί δυσωδία δαιμονιωδών Παθών… εγκαταλείπει την ‘φέρουσα’ ψυχή, αποσύροντας απ’ αυτήν το θεϊκό Του βλέμμα (μ’ ό,τι αυτή η ‘αποστροφή του προσώπου’ Του [ 6 ] συνεπάγεται…) κι’ αφήνοντάς την στα σκοτάδια της…
Αυτή η ‘συμπεριφορά’ του Θεού (ν’ αγκαλιάζει τις Αρετές των ταπεινών μετανοούντων… και να βδελύσσεται τα Πάθη των αλαζόνων αμετανοήτων…) διαμορφώνει στην συνείδηση εκείνων που Τον λατρεύουν, το ‘κριτήριο’ με το οποίο διαχειρίζονται πλέον -για την αγάπη του Χριστού- τα ‘κεφάλαια’ της επίγειας ζωής και της ψυχοσωματικής ‘προίκας’ τους. Αντιπροσωπευτικά υποδείγματα τέτοιας ‘διαχείρισης’ των ‘κεφαλαίων’ φυσιογνωμικής ομορφιάς κι’ ασχήμιας, αντίστοιχα… είναι οι Άγιοι Μάρτυρες: Κυριακή και Χριστοφόρος.
Η Αγία Μεγαλομάρτυς Κυριακή (+282 μ.Χ.) ήταν, κατά τους βιογράφους της, ‘χάρμα οφθαλμών’ δηλ. θέαμα ασυνήθιστης φυσιογνωμικής ομορφιάς…! Αλλ’ έχοντας Θεοστρεφή προσανατολισμό νου και καρδίας… υπέβαλε, για την Αγάπη του Χριστού, την σωματική ωραιότητά της σε άσκηση σκληρή… και απωλεστική του εξωτερικού της κάλλους, θέλοντας να δείξει στον Ουράνιο Νυμφίο των ψυχών, Ιησού Χριστό, τον σφοδρό Ερωτικό της πόθο… να ενωθεί μαζί Του αιώνια, με αντισυμβατικό και άφθαρτο πνευματικό Γάμο…! [ 7 ]
Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Χριστοφόρος (+251 μ.Χ), αντίστοιχα, υπήρξε μια φυσιογνωμία… ασυνήθιστα τερατώδους ασχημίας, καθώς και υπεράνθρωπης σωματικής δύναμης, εμπνέοντας σε όσους βρίσκονταν εμπρός του, τον τρόμο και την αποστροφή! Όμως, μετά από την μεταστροφή της καρδιάς του προς τον Χριστό (γιατί ήταν πριν ειδωλολάτρης) και την αφιέρωση της ψυχής του στην Εσταυρωμένη Παναγάπη, το πρώην δύσμορφο ‘τέρας’ μεταμορφώθηκε, από την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, σε ένα ηλιόμορφο και γλυκοθώρητο πλάσμα… που δεν χόρταινε κανείς να το κοιτά και να το θαυμάζει! [ 8 ]
Εμείς οι άνθρωποι, ενώ απολαμβάνουμε ανεμπόδιστα του δύοντος φωτός (του αισθητού ηλίου…) δεν μπορούμε το ίδιο ‘ανεμπόδιστα’ νά’μαστε θεατές και του αδύτου Φωτός (του Νοητού Ηλίου…), όντας υποκείμενοι σε πάθη… κι’ εσκοτισμένοι απ’ αυτά! Για την θέα-μέθεξη εκείνου του Φωτός (ανεσπέρου…) απαιτούνται ‘ειδικές προϋποθέσεις’ ψυχικής καθαρότητας που δεν διαθέτουμε ενόσω συνεχίζουμε να ζούμε σε κατάσταση εμπαθείας κι’ αμετανοησίας μας! Ωστόσο, μπορούμε να είμαστε ‘νοσταλγοί’ εκείνου του Φωτός… ακόμα και να επιδιώξουμε να γίνουμε (χαρισματικά… όχι ‘αφ’ εαυτών’) εμπειρικοί μέτοχοί του… αν δημιουργήσουμε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Το μόνο εμπόδιο σ’ αυτό, είναι ο σκοτισμός των παθών μας… που πρέπει ν’ αποστραφούμε!
Επειδή, κατά τον λόγο του Κυρίου (Ιωάν. 3, 20), «Πας ο φαύλα πράσσων ουκ έρχεται προς το Φως, ίνα μη ελεγχθεί τα έργα αυτού» [Δεν έρχεται προς το Φως… εκείνος που πράττει σκοτεινά έργα, για να μην αποκαλυφθούν…], είναι φανερό, ότι: για να επιθυμήσουμε το Φως του Χριστού… πρέπει πρώτα να μισήσουμε το σκότος των δαιμόνων, δηλ. ν’ αλλάξουμε αποφασιστικά και δραστικά όλα τα ‘σκιώδη’ (έργα, λόγια, λογισμούς…) του έως τώρα βίου μας, αποκηρύσσοντας γενναία (με την Μετάνοια…) και καταγγέλοντας ταπεινά (με την Εξομολόγηση…) κάθε σκοτεινή εμπάθεια των ψυχών μας, ώστε να ανοίξει ο δρόμος μας προς το Φως του Χριστού… το ζωηρό και ατελεύτητο!
Ένας ΚΑΚΟγηρος…
από το Άγιο Βουνό των ΚΑΛΟγήρων.
—————————————————
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ-ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[ 1 ] Ολόκληρο το ποίημα «Νυχτωμένοι Στρατοκόποι», στον σύνδεσμο: https://antexoume.wordpress.
—————————————————
[ 2 ] «Μήπως ό,τι θαρρούμε βασίλεμα / γλυκοχάραμ’ αυγής είναι πέρα / κι’ αντί νά΄ρθει μια νύχτ’ αξημέρωτη / ξημερώνει μι’ αβράδιαστη μέρα…;!;»
Ως «αξημέρωτη νύχτα…» αποδίδει ο μέγας Νεοέλληνας Ποιητής μας (Γ. Βερίτης) το άκτιστο εμπειρικό ΣΚΟΤΟΣ… που υπάρχει έξω από το ΦΩΣ της Βασιλείας του Θεού, το «εξώτερο σκοτάδι» (Ματθ. 25, 30) που ‘βλέπει’ κάθε ψυχή, η οποία επιλέγει να ‘εξέλθει’ από την ‘θέα’ της άκτιστης θεϊκής δόξας! Αντίστοιχα, ως «αβράδιαστη μέρα…» αποδίδει το, επίσης άκτιστο, εμπειρικό ΦΩΣ… που καταυγάζει δοξαστικά την Ουράνια Βασιλεία και καθεμιά απ’ τις ψυχές που έχουν επιλέξει να ‘εισέλθουν’ στην ‘θέα’ της ίδιας θεϊκής δόξας…!
—————————————————
[ 3 ] Ο Χριστός μας δεν ‘έχει’ Φως… είναι Φως· είναι ΤΟ ΦΩΣ, το άκτιστο (αδημιούργητο), προαιώνιο και παντοτινό, αβασίλευτο κι’ αβράδιαστο…! Και αυτό, υπόσχεται να χαρίσει και χαρίζει σε όσους Τον πιστεύουν και αγαπούν!
«Χριστέ, το Φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, σημειωθείτω εφ’ ημάς το Φως του Προσώπου Σου, ίνα εν αυτώ οψόμεθα Φως το απρόσιτον, και κατεύθυνον τα διαβήματα ημών προς εργασίαν των εντολών Σου, πρεσβείαις της Παναχράντου Σου Μητρός και πάντων Σου των Αγίων. Αμήν.»
(Ευχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Χριστέ, Εσύ που είσαι το αληθινό και ενυπόστατο Φως, το οποίο φωτίζει και αγιάζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον παρόντα κόσμο, ας σημειωθεί επάνω μας το Φως του Προσώπου Σου… ώστε, μέσα στον φωτισμό της Χάριτός, Σου να δούμε το Φως που δεν βλέπεται φυσικά! Και κατεύθυνε την διαδρομή της ζωής μας, ώστε να εργαζόμαστε τις σωτήριες Εντολές Σου, με τις πρεσβείες της Πανάχραντης Μητέρας Σου και όλων των Αγίων. Μακάρι…
—————————————————
[ 4 ] «Νοητό Ήλιο της Δικαιοσύνης» ονόμασαν -πριν από 18 αιώνες- οι Άγιοι Πατέρες της Ορθόδοξης Ανατολής, τον Θεάνθρωπο Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό, το άκτιστο κι’ ανέσπερο Φως του Οποίου ζωοποιεί, φωτίζει και θερμαίνει όλη την συμπαντική Δημιουργία, προαιώνια κι’ ατελεύτητα.
Το προσωνύμιο «Νοητός Ήλιος Δικαιοσύνης», ως ένα από τα ‘ιδιαζόντως εκφραστικά’ ονόματα της Θεϊκής Αγαθότητας και Αγάπης, με εύρος και βάθος μοναδικά ποιητικό, σημειολογικό και σημασιολογικό… ενέπνευσε, εκτός της ακραιφνώς Αγιοπατερικής Γραμματείας, και πολλούς ανθρώπους του πνεύματος από τον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο του πολιτισμού μας.
Ανάμεσα στους δημιουργικούς, καλλιτεχνικούς ‘δανειολήπτες’ αυτού του ονόματος… ήταν και ο μακαριστός Νομπελίστας Λογοτέχνης και Ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης, που περιέλαβε το όνομα «Νοητός Ήλιος της Δικαιοσύνης» στο ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ… όπως και ο μακαριστός, επίσης μέγας, μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, που μελοποίησε το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ… ‘απογειώνοντάς’ το διεθνώς, και συγκαταριθμώντας το ως πολύτιμο πετράδι-καταπίστευμα στην πλούσια παρακαταθήκη του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού!
—————————————————
[ 5 ] Για την αποκαλυπτική συνομιλία του Αγίου Σεραφείμ με τον Μοτοβίλωφ, βλέπε στον σύνδεσμο: https://iconandlight.
—————————————————
[ 6 ] «Ανοίξαντός Σου (Κύριε) την χείρα, τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος… Αποστρέψαντος δε Σου το πρόσωπον ταραχθήσονται… Αντανελείς το πνεύμα αυτών, και εκλείψουσιν… και εις τον χουν αυτών επιστρέψουσιν…»!
(ψαλμός 103, 28-29)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Αν ανοίξεις τα χέρια Σου, Ουράνιε Πατέρα, τα σύμπαντα θα πλημμυρίσουν από ευλογία… Αν γυρίσεις με αποστροφή αλλού το πρόσωπό Σου, θα διασαλευθούν… Αν ανακαλέσεις την πνοή των πλασμάτων Σου, θα πεθάνουν αυτοστιγμεί… και θα επιστρέψουν στην χοϊκή αφετηρία τους…!
—————————————————
[ 7 ] «Τα κάλλη τα εκτός καταμαράνασα, την ένδον υπέδειξας ευκοσμίαν, τω γινώσκοντι τα κρύφια… διά τούτο σε, Μάρτυς, ενυμφεύσατο!»
(Από την ιερή υμνογραφία της 7ης Ιουλίου)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Αφού καταμάρανες, ω Παρθενομάρτυς, την εξωτερική σου ομορφιά με την νηστεία και την κακουχία… αποκάλυψες σε Εκείνον που γνωρίζει τα απόκρυφα, την εσωτερική σου ωραιότητα… γι’ αυτό και σε έκανε δική Του Νύμφη άφθορη…!
—————————————————
[ 8 ] «Δυσμορφίαν του σώματος, ενεργείαις του Πνεύματος, ο Χριστός εκάλλυνε, θεοδόξαστε! Και των βροτών ωραιότατος εφάνης…»
(Από την ιερή υμνολογία της 8ης Μαΐου).
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Την σωματική σου δυσμορφία, Χριστοφόρε, δοξασμένε απ’ τον Θεό, ο Χριστός την μεταμόρφωσε σε κάλλος γλυκοθώρητο, κι’ αναδείχτηκες πανέμορφος ανάμεσα στους ανθρώπους…
